مدل کسب و کار جمع سپاری, مزایا و معایب
تاکنون شیوههای مختلفی برای ارکان تجارت ابداع و به کار گرفته شده است. هر یک از این مدلها رویههای مختلفی را برای ارائه خدمات، نحوه جذب سرمایه و چگونگی کسب سود به کار میگیرند. به عنوان مثال در مدل کسب و کار فریمیوم(Freemium) نظیر آنچه در شرکت لینکدین انجام میپذیرد، سطح اولیه ارائه خدمات رایگان است و شرکت از طریق ارائه خدمات در سطح بالاتر درآمد کسب میکند.
در حالیکه در مدل خرده فروشی، مانند آنچه در شرکت وال مارت یا آمازون انجام میشود، شرکت خرده فروش در واقع از دست به دست کردن کالاها کسب درآمد میکند. شیوه جذب سرمایه نیز در مدلهای مختلف کسب و کار متفاوت است. یکی از شیوههای نوین جذب سرمایه که عمدتا در تجارت اینترنتی کاربرد پیدا میکند، مدل crowdsourcing است که در زبان فارسی با اصطلاح “جمع سپاری” شناخته میشود. در این مقاله به اختصار به معرفی این مدل خواهیم پرداخت و مزایا و معایب آن را بر میشماریم.
جمع سپاری
مدل کسب و کار جمع سپاری چیست؟
جذب سرمایه مهمترین رکن فعالیتهای اقتصادی است. فرد کارآفرین برای اینکه بتواند یک فعالیت تجاری را شروع کند ناگزیر است سرمایه اولیه آن را از طرق مختلف تهیه کند. یکی از روشهای تامین مالی که در سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است، مدل کسب و کار جمع سپاری یا crowdsourcing است.
در این شیوه تامین مالی، که معمولا در کسب و کارهای اینترنتی کاربرد دارد، طرح پروژه بر روی وبسایت شرکت قرار میگیرد و برای جلب همکاری مالی اعلام عمومی میشود.
افرادی که تمایل به مشارکت در انجام پروژه را داشته باشند، با پذیرش بخشی از سرمایه موافقت خود را با مشارکت در طرح مذکور اعلام میکنند. شرکت سرمایههای داوطلبانه مشارکت کنندگان را دریافت و به شیوهای مختلف آن را جبران مینماید.
این جبران ممکن است بخشی از سود آتی شرکت، مشارکت در سهام شرکت، و یا پرداخت وجه مشخص به محض دریافت وجه باشد. بدین ترتیب، سرمایه مورد نیاز پروژه به کمک داوطلبان مشارکت تامین میشود و مشارکت کنندگان نیز بهره منطقی و معقولی دریافت مینمایند.
اما این شیوه تامین مالی چه مزایا و چه معایبی دارد. با شناخت نقاط قوت و ضعف این روش جذب سرمایه، نقطه نظرات تعدادی از بنیانگذاران و کارآفرینانی که از روش تامین مالی مذکور استفاده نمودهاند، جمع آوری و در دو دسته موافقین و مخالفین این شیوه ارائه گردیده است.
مزایای مدل جمع سپاری:
مدل کسب و کار جمع سپاری ارتباطات را انسجام میبخشد
وقتی میزبانی تامین مالی از طریق جمع سپاری را به عهده میگیرید، تمام بحثهایی که تک تک سرمایه گذاران در پروژه با یکدیگر میکنند به صورت متمرکز در اختیار شما قرار میگیرد و شما میتوانید به صورت دائمی و مستمر در جریان آخرین نقطه نظرات آنان قرار گیرید. در حالی که در سایر شیوههای تامین مالی شما مجبور بودید از طریق ایمیل، برگزاری جلسات و تماسهای تلفنی اطلاعات خود را به روز رسانی نمایید. این روش به شما کمک میکند اطلاعات مربوط به کمکهای مالی را به صورت لحظهای ببینید و آن را در اختیار مخاطبان خود قرار دهید.
بهتر از شرکتهای سهامی و پرداخت سود سهام است
هنگامی که یک شرکت سهامی تاسیس میکنید مخاطبان شما سهامدارانی هستند که منتظر دریافت حقوق صاحبان سهم هستند و تقریبا میتوان گفت به بازدهی شما کاری ندارند، در حالی که در مدل کسب و کار تامین مالی جمعی، آنها داوطلبانه به کمک شما آمدهاند و کم و کیف رفتار اقتصادی شما برای آنان اهمیت دارد. از طرف دیگر شما به آنها پاداش کمکشان را پرداخت میکنید نه حقوق صاحبان سهم!
بازارسنجی و شناخت مولفههای بازار را تسهیل میکند
در روش جمع سپاری چون شما به طور رسمی شرکتی تاسیس نکردهاید، در طول فعالیت خود و معرفی پروژه خود از دیدگاههای مخاطبان و مشتریان بالقوه باخبر میشوید و به راحتی میتوانید وضعیت بازار را مورد سنجش و مطالعه قرار دهید.
بازارسنجی
در این روش سرمایهگذاران، روی محصول شما سرمایه گذاری میکنند
بر خلاف سایر روشهای تامین مالی، که در آن سرمایه گذاران به میزان تقاضای محصولات و خدمات شما در بازار نگاه میکنند و روی آن سرمایه گذاری میکنند، در شیوه جمع سپاری خود محصول محور سرمایه گذاری قرار میگیرد و جذاب بودن آن باعث جذب داوطلبان سرمایه گذاری میشود.
موجب ایجاد شتاب میگردد
در مدل کسب و کار جمع سپاری ایدههای بنیانگذاران به سرعت به بازار معرفی میگردد و علاقه مندان میتوانند بلافاصله پس از طرح مساله روی آن فکر کنند و در صورت علاقه مندی، سرمایه خود را به شرکتهای نوپا ارائه کنند. آنان با مقایسه سریع طرحها در بازار، میتوانند سریعتر برای سرمایه خود تصمیم بگیرند.
این روش موجب بازار سازی میگردد
افرادی که طرح شما را مطالعه میکنند و نهایتا در آن سرمایه گذاری میکنند، در واقعی بخشی از بازار مورد نظر شما هستند. بنابراین در این شیوه جذب سرمایه، بازارسازی از همان ابتدای ارائه طرح آغاز میشود.
بازارسازی
حجم پول زیادی را به سوی شما میکشاند
کمپینهایی که در مدل کسب و کار جمع سپاری تشکیل میشوند، با توجه به تعداد مخاطبان زیادی که دارند، به سرعت میتوانند حجم سرمایه زیادی را در زمان کوتاه تهیه نمایند.
برای بنیانگذاران اعتبار ایجاد مینماید
در این روش نیازی نیست شما از همان ابتدا، معروف و معتبر باشید. شما بایستی ایده خوبی را به مخاطبان ارائه کنید، ضمن این که وقتی تعداد زیادی از مخاطبان دور شما جمع میشوند به خودی خود نوعی اعتبار برای شما خلق میگردد.
این شیوه تامین مالی ایجاد شبکه مینماید
در مدل کسب و کار جمع سپاری با به اشتراک گذاشته شدن اخبار، برنامههای مالی و شناخت افراد از یکدیگر از طریق بحث و گفتگو، شبکه قدرتمندی از سرمایه گذاران و مخاطبان ایجاد میگردد.
شبکه سازی
موجب ایجاد فرصت میگردد
این روش به سرمایه گذاران اجازه میدهد تا قبل از معرفی محصول به بازار واقعی، بازار را مورد ارزیابی قرار دهند و موافقان اولیه طرح را شناسایی نمایند.
به تجارت سرعت میبخشد
با توجه به این که حجم مخاطبان وسیعی از شاخههای مختلف صنعت و با افکار گوناگون در این طرح مشارکت میکنند، در حالا کلی موجب شناخت صنایع مختلف از یکدیگر و همکاریهای متنوع میگردد و موجب رونق تجاری میشود.
معایب مدل جمع سپاری
اما در کنار مزایای متعدد یاد شده برخی از بنیانگذارانی که این شیوه تامین مالی را انتخاب کردهاند، معتقدند این مدل کسب و کار مناسب نیست. دلایلی که توسط آنان ذکر شده است عبارتست از:
برای شما ایجاد سرمایه نمیکند
مخالفان این روش معتقدند، سرمایه حاصل از این روش احساس مالکیت شما را ارضا نمیکند و در واقع سرمایه حاصل شده متعلق به شما نیست و از دید مخاطبان نیز این امر نوعی سرمایه گذاری نیست و شاید چیزی شبیه به صدقه دادن را در ذهن آنها تداعی کند.
کلاهبرداران زیادی در این شبکهها وجود دارند
متاسفانه علیرغم موفقیتهایی که شیوه جمع سپاری داشته است، موارد متعددی نیز وجود داشته است که کمپینهای تشکیل شده به نتیجه نرسیده است و در مواردی نیز بخشی از سرمایههای مخاطبان از بین رفته است.
کلاهبرداری
زحمت زیادی دارد
برای موفقیت در یک کمپین جمع سپاری، بایستی فعالیتهای زیادی انجام گیرد و صرف انتشار یک ویدیوی تبلیغاتی منجر به جمع آوری چند صد دلاری سرمایه نمیگردد. برای این که بتوانید در یک چنین طرحهایی موفق شوید، بایستی مباحث موجود در شبکههای اجتماعی را به طور دائم رصد کنید و بر پایه اطلاعاتی که از طریق، پستها، ایمیلها و خبرنامهها منتشر میشود، مسیر تامین مالی را هموار کنید که این موارد مستلزم صرف وقت و پذیرش زحمات زیادی است.
پوشالی و کاذب است
این مدل کسب و کار برای شرکتهای نوپا خطرناک است، چرا که مخاطبان بدون توجه به واقعیتهای بازار، طرح شما را تایید میکنند، در حالی که شاید محصول مورد نظر شما به طور واقعی جایگاهی در بازار نداشته باشد.
سرمایه گذاران کمی به شما اعتماد میکنند
سرمایه گذاران عمده تنها در صورتی برای شما چک مینویسند که احساس کنند شما یک معامله باور نکردنی را به آنان معرفی کرده اید. لذا سرمایه گذاران این طرحها معمولا سرمایه گذاران خرد هستند که از روی احساس به شما کمک نمودهاند.
اعتماد
پیش زمینه های زیادی نیاز دارد
درست است که این شیوه سرعت جذب سرمایه را زیاد میکند، اما توجه داشته باشید، موفقیت این نوع سرمایه گذاری در گرو اقدامات اولیه و زمینه سازیهای لازم برای آن است. بنابراین در صورت استفاده از این مدل کسب و کار، مقدمات کار را به دقت بررسی نمایید.
موجب زیان کارآفرینان تازه کار میشود
کارآفرینان تازه کار گاهی نادانسته در دام تامین مالی جمعی میافتند و بدون بررسی درست طرح، سرمایه زیادی را از این طریق جذب میکنند، اما به دلیل بزرگی طرح، توان اداره آن را ندارند و شکست میخورند.
کمپین های منفی زیادی در برابر آن ایجاد میگردد
از آنجایی که این مدل کسب و کار عمدتا در شبکههای اجتماعی فعالیت میکند، کمپینهای مخالف فرصت پیدا میکنند علیه آن تبلیغات نمایند و جو نامناسبی را در برابر آن ایجاد کنند. این اقدامات، جنبه های مثبت طرح را از دید مخاطبان مخفی نگه میدارد و به شکست طرح کمک میکند.
شکست شما در معرض عموم قرار میگیرد
با توجه با این که این طرحها در فضاهای جمعی معرفی میشود، عموم مردم میتوانند آن را رصد کنند و در صورت بروز هرگونه اشتباه، عدم موفقیتها در میان جمع بزرگی از مخاطبان پخش میشود و به رسوایی مالی ناخواسته منتهی میگردد.
منبع: startups.com
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.