گزارش بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی الکامپ و الکام‌استارز ۲۰۱۸

بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی الکامپ ۲۰۱۸، در تاریخ ۰۶/۰۵/۱۳۹۷ رأس ساعت ۱۰ صبح با حضور وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات در محل نمایشگاه دائمی تهران افتتاح گردید و مانند همیشه مورد استقبال آحاد مردم قرار گرفت.

گروه تحقیقاتی آموزشی زارعی هم امسال افتخار حضور در این نمایشگاه را داشت. غرفه این مجموعه در سالن الکام‌استارز سالن ۸ و ۹ بود و خوشبختانه مورد توجه بسیاری از استارتاپ‌ها و بازدیدکنندگان قرار گرفت. به‌گونه‌ای که بالغ‌بر ۱۰۰۰ کاتالوگ رنگی و بیش از ۳۰۰۰ تراکت و بروشور این مجموعه به بازدیدکنندگان ارائه گردید.

امسال حدود ۴۰۰ استارتاپ در سالن‌های الکام‌استارز (سه سالن) مستقر شده بودند که در ادامه به آمارهای بسیار جالبی از این رویداد حتماً اشاره خواهم نمود.

با فرصتی که در میان روز به دست می‌آوردم و به سالن‌های دیگر نمایشگاه مراجعه می‌کردم، متوجه تفاوت شور و اشتیاق و حضور مردم در سالن‌های تعلق‌گرفته به الکام‌استارز و الکام‌گیمز با دیگر سالن‌ها می‌شدم.

تعداد مراجعان به سالن‌های الکام‌استارز و الکام‌گیمز بیشتر از دیگر سالن‌ها بود. با اینکه بسیاری از استارتاپ‌ها دارای غرفه‌های بسیار کوچکی نسبت به دیگر کسب‌وکارها بودند، ولی از تکاپو و تلاش بسیار بیشتری نسبت به دیگران برخوردار بودند.

غرفه‌های بسیار بزرگ با سازه‌های بسیار شیک و مدرن که قطعاً ساخت آن‌ها هزینه‌های بسیار گزافی بر روی دست صاحبان کسب‌وکارها گذاشته بود، از دیدگاه من آن‌چنان نتوانسته بودند مردم را جذب خود کنند. متأسفانه چیزی که من در این غرفه‌ها مشاهده کردم رخوت و عدم تکاپو برای نشان دادن هرچه بهتر خود بود.

گویا هرچقدر که کسب‌وکارها کوچک‌تر بودند تلاششان برای معرفی خود بیشتر بود و مردم هم بیشتر از آن‌ها استقبال می‌کردند. و این نشان‌دهنده چابکی استارتاپ‌ها نسبت به دیگر کسب‌وکارها است و این یعنی یک امتیاز بسیار بزرگ برای استارتاپ ها.

سازمان نظام صنفی رایانه استان تهران امسال اقدام به جمع‌آوری و آنالیز اطلاعات استارتاپ های مستقر در الکام‌استارز کرد که این اطلاعات در دفترچه مختص به نمایشگاه الکام‌استارز در اختیار استارتاپ ها قرار گرفت. در ادامه با استناد به این مرجع بسیار کامل و جامع به گوشه‌ای از این اطلاعات می‌پردازم که احتمالاً مورد توجهتان قرار خواهد گرفت.

 الکام‌استارز ۹۷ در یک نگاه

عمر استارتاپ ها

این اطلاعات نشان‌دهنده این است که در یک سال اخیر (از الکامپ پارسال تاکنون) افراد بسیار زیادی تمایل پیدا کرده‌اند که استارتاپ خود را راه‌اندازی کنند و کارآفرین شوند. قطعاً اطلاع‌رسانی‌هایی که توسط مراجع مرتبط به اکوسیستم کارآفرینی انجام شده است، توانسته دیدگاه بسیار خوبی را میان جوانان برای شروع و مردم برای اعتماد و استفاده از خدمات و محصولات استارتاپ ها ایجاد نماید.

مرحله رشد استارتاپ ها

خوشبختانه این آمار نشان‌دهنده این است که استارتاپ های حاضر در الکام‌استارز به مرحله‌ای رسیده‌اند که به رشد و درآمد رسیده‌اند. پیشنهاد می‌کنم آن‌هایی که قصد ورود به بازار و یا درصدد ارائه نمونه اولیه محصول خود هستند به مسائل بازاریابی توجه بیشتری داشته باشند، زیرا لازمه رشد و درآمد بازاریابی استارتاپی است.

مدل درآمدزایی استارتاپ ها

با آمار ارائه شده در مدل درآمدزایی استارتاپ ها، کاملاً مشخص است که تمایل بیشتر استارتاپ ها به فروش محصولات است. به نظر من این آمار نشان‌دهنده این است که استارتاپ ها تمایل دارند تعاملات خوبی با تأمین‌کنندگان محصول داشته باشند و واسطه‌ای باشند برای فروش محصولات آن‌ها. این مدل درآمدزایی یکی از بهترین مدل‌های درآمدی استارتاپ‌ها است، زیرا می‌تواند پرکننده خلأ موجود میان کسب‌وکارهای سنتی و کسب‌وکارهای فناورانه و نوآورانه باشد.

پنج حوزه اصلی فعالیت استارتاپ ها

حوزه‌های فعالیت استارتاپ ها قطعاً بیشتر از این موارد است و من تنها به پنج مورد که بیشترین فعالیت را به خود اختصاص داده اشاره کرده‌ام. متأسفانه در این نمایشگاه حضور استارتاپ های حوزه دینی و مذهبی در حد صفر  بوده است که می‌تواند یک فرصت بسیار عالی محسوب گردد. فرصت از این جهت که علاقه‌مندان به فعالیت‌های مذهبی می‌توانند بسیار عالی در این حوزه فعالیت کنند. همچنین در زمینه کشاورزی آن‌چنان‌که باید این استارتاپ ها حضور داشته باشند، نداشتند. امیدوارم در سال‌های آینده این دوستان حضوری پررنگ‌تر داشته باشند.

مدل تجاری استارتاپ ها

کاملاً مشخص است که ارائه خدمات به مشتریان فردی بیشترین محبوبیت مدل تجاری و مدل ارائه خدمات مشتریان فردی به بنگاه‌های تجاری کمترین محبوبیت میان استارتاپ های حاضر در الکام‌استارز را به خود اختصاص داده‌اند. و این یعنی یک فرصت بسیار عالی برای فریلنسرهایی که تمایل دارند خدمات خود را به شرکت‌های بزرگ ارائه کنند. در مقاله خودکارآفرینی کاملاً به این موضوع پرداخته‌ام که یک متخصص و یا صاحب ایده ابتدا باید از خود شروع کند تا بتواند در آینده و با کسب اطلاعات لازم به کارآفرینی بزرگ‌تری دست یابد.

روش‌های تأمین مالی استارتاپ ها

از دیدگاه من بهترین و مطمئن‌ترین روش تأمین مالی برای استارتاپ ها سرمایه‌گذاری شخصی توسط خود بنیان‌گذاران است. جذب سرمایه‌گذار تنها راه موفقیت استارتاپ نیست بلکه عوامل مختلفی باعث می‌شود که یک استارتاپ به سرانجام برسد. چیزی که متأسفانه در بسیاری از استارتاپ های حاضر در الکام‌استارز کمتر دیده می‌شود. زیرا با اطلاعاتی که در ادامه خواهم گفت و صحبت‌هایی که با برخی از استارتاپ ها انجام دادم متوجه شدم که بسیاری از آن‌ها بیشتر دنبال جذب سرمایه‌گذار هستند تا چیز دیگر، یعنی بیشترین دلیل حضور دیده شدن برای جذب سرمایه بوده است. به این دوستان پیشنهاد می‌کنم بیشتر بر روی مدل درآمدی و مهارت‌های تیمی خود متمرکز شوید.

محل استقرار و اسکان استارتاپ ها

همان‌طور که گفتم، با تحقیقاتی که من انجام دادم متوجه شدم که بیشترین دلیل حضور استارتاپ ها در الکام‌استارز این است که بتوانند جذب سرمایه‌گذار داشته باشند. جذب سرمایه و سرمایه‌گذار خیلی هم خوب است، ولی باید توجه داشته باشید که این تنها راه نیست. من همیشه به دنبال این بوده‌ام که با دید مثبت به تمام جنبه‌های زندگی و کاری خودم بیندیشم، ولی استنباط من این است که سرمایه‌گذاری‌های بدون برنامه‌ریزی در آینده‌ای شاید نه‌چندان دور باعث ایجاد مشکلاتی برای استارتاپ ها و سرمایه‌گذاری‌ها کند که موجب فروپاشی و شکست استارتاپ شود.

مهم‌ترین موانع داخلی برای رشد از نظر استارتاپ ها

و باز هم مشکل منابع مالی و محدودیت‌های کشور! دوستان عزیز، لازمه هر کسب‌وکاری داشتن نقدینگی مطلوب برای شروع و ادامه فعالیت است. ولی باید توجه داشته باشیم که ماهیت اصلی استارتاپ ها بر این پایه است که باید از کمترین منابع بتوانیم بهترین استفاده‌ها را ببریم. کسب‌وکاری که با نقدینگی زیاد آغاز شود به نظر من استارتاپ نیست. مانند بسیاری از گروه‌هایی که در الکام‌استارز حضور داشتند درصورتی‌که متعلق به یک شرکت بزرگ بودند و اصلاً استارتاپ نبودند. پیشنهاد می‌کنم این دوستان مروری بر تعریف استارتاپ داشته باشند تا دچار دوگانگی کسب‌وکار نشود.

در مورد محدودیت‌های کشور هم جای بحث بسیار زیادی وجود دارد. اما تنها به این مورد می‌توان اشاره کرد که در تمامی کشورها محدودیت‌هایی وجود دارد و این محدودیت‌ها در کشور ما کمی بیشتر نمود دارد. دوستان عزیز تفکر استارتاپی این را می‌گوید که باید بتوانیم بهترین راهکار را پیدا کنیم. یعنی یا باید راهی بیابیم یا راهی بسازیم. توقف مطلقاً ممنوع!

مهارت‌های لازم برای تکمیل تیم استارتاپ

بیشترین دلیل من از طراحی مجموعه دوره‌های آموزشی کارآمدیر دقیقاً همین موضوع بود. استارتاپ ها راه‌اندازی می‌شوند بدون آنکه بنیان‌گذاران آن، مهارتی در زمینه مدیریت و توسعه کسب‌وکار  داشته باشند. داشتن تخصص فنی تنها شرط راه‌اندازی یک استارتاپ نیست، بلکه بسیاری از مهارت‌ها لازم است که کارآفرین از آن‌ها برخوردار باشد. هوش کارآفرینی بخشی از این مهارت‌های است و آشنایی با مهارت‌های کسب‌وکار بخش دیگر آن.

در کارگاه “شکست استارتاپی” به این موضوع پرداختم که یکی مهم‌ترین دلایل بزرگ شکست استارتاپ ها نبود مهارت‌های بازاریابی است. یعنی از زمان ایده پردازی تا راه‌اندازی و رشد، استفاده از مهارت‌های بازاریابی لازمه هر استارتاپی است.

میهمانان ویژه گروه تحقیقاتی آموزشی زارعی در الکام‌استارز ۹۷ 

گروه تحقیقاتی آموزشی زارعی و الکام‌استارز ۹۷ در قاب تصویر