6 راهکار تفکر طراحی با تکیه بر تفاوت‌ها
داشتن روحیه خلاقانه مستلزم داشتن نگاه متفاوت به دنیای اطراف است. بسیاری از ما بر اساس یک الگوی ذهنی همواره به صورت کلیشه‌ای به محیط خود نگاه می‌کنیم و همه چیز را بر اساس ذهنیت قبلی مورد قضاوت و ارزیابی قرار می‌دهیم. برای داشتن تفکر طراحی، متفاوت نگریستن عامل اصلی موفقیت است.
اگر به زندگی مخترعان، مکتشفان و افراد خلاق نگاه کنیم، خواهیم دهید، نگریستن از منظر متفاوت باعث خلاقیت آنان شده است. بنیانگذاران استارتاپ و کسانی که کسب و کار جدیدی را ایجاد می‌کنند نیز نگرش متفاوت نسبت به مسائل دارند و محیط اطراف خود را از دریچه متفاوتی می‌بینند.
همین نگاه متفاوت و بهره برداری از ایده‌های متفاوت و حتی متناقض است که ایده‌های نو را می‌سازد. انتقاد پذیری و استفاده از تضارب آراء در زمینه‌های مختلف علمی، سیاسی، فرهنگی و تجاری موجب رشد و ارتقاء جامعه می‌گردد.
به ویژه در زمینه کسب و کار و فعالیت‌های اقتصادی در صورت غفلت از دیدگاه‌های متنوع، بخش مهمی از زوایای پنهان مسائل از نظر دور می‌ماند و در آینده نه چندان دور، سقوط کسب و کار مورد نظر را موجب می‌شود.
توسعه تفکر طراحی با محوریت تفاوت‌ها چه مراحلی دارد؟
اما آیا می‌توان داشتن نگاه خلاقانه و متفاوت را در افراد تقویت نمود. آیا داشتن تفکر طراحی، موروثی است یا می‌توان آن را آموخت؟ بنیامین ایوانز که از طراحان برتر UX/UI می‌باشد، توصیه‌هایی را برای تقویت نگاه متفاوت ارائه کرده است.
ایشان با طیف گسترده‌ای از شرکت‌های گروهFortune 500 نظیر نایک و ریبوک و … همکاری کرده است. این نکات برای همه انواع کسب و کار، استارتاپ و حتی زندگی عادی روزمره، کاربرد دارد. به کارگیری این نقطه نظرات، روحیه نوآوری را در انسان زنده نگه می‌دارد و باعث شکوفایی ذهنی می‌شود.
استفاده از تجربه افرادی نظیر ایوانز، که سال‌ها در حوزه‌های مرتبط فعالیت داشته‌اند به استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوین کمک می‌کند تا با بررسی جوانب مختلف یک موضوع و با برخورداری از نقطه نظرات متنوع، از خطاهای احتمالی اجتناب نموده و شرکت را در مسیر درست قرار دهند. آنچه در ذیل مطالعه می‌کنید شش نکته از برجسته ترین، توصیه‌های ایشان در زمینه، توسعه تفکر طراحی با محوریت توجه به تفاوت‌ها است.
1- به تنوع مخاطبان اهمیت بدهید
نخستین گام برای داشتن تفکر طراحی، چه به عنوان یک فرد و چه به عنوان شرکت، آن است که برای آموختن و توجه به تنوع اولویت قائل شوید. این امر برای همه ما تبدیل به یک عادت شده است که اطراف خود را با افرادی که شبیه ما هستند و مانند ما فکر می‌کنند پر کرده‌ایم.
حتی فراتر ازآن فرهنگ شرکت را به عنوان مجموعه‌ای از هنجارهای یکسان و مشابه در نظر می‌گیریم. حتی بسیاری از ما در آلبوم‌های خود افرادی را که شبیه ما نیستند یا مانند ما رفتار نمی‌کنند، جداگانه نگهداری می‌کنیم.
تفکر طراحی و تکیه بر تفاوت‌ها
در زندگی روزمره خود موارد زیادی را میتوانید پیدا کنید، که به صورت ناخودآگاه افرادی را که شبیه شما هستند جذب و افراد متفاوت را از خود دور می‌کنید. در رستوران‌هایی غذا می‌خورید که افراد مشابه شما آن جا هستند، از مغازه‌هایی خرید می‌کنید که افکار فروشندگان آن با عقاید شما مشابهت دارد، با خویشاوندانی رفت و آمد می‌کنید که مانند شما فکر می‌کنند و….
اما راه گریز از این دایره مشابهت‌ها آن است که تفاوت‌ها را به رسمیت بشناسید و خود را محدود و منحصر به افراد مشابه نکنید. افکار و عقاید متفاوت را بشنوید و از آنها در مسیر روزانه فعالیت‌های خود استفاده کنید. تلاش کنید امروز از مسیری جدید به منزل خود بروید. از مغازه متفاوتی خرید کنید. با یک فرد جدید آشنا شوید و …. .
2- نگاه کلان به اقدامات خود داشته باشید
در فضای دیجیتالی امروز، هر یک از ما در فضاهای مختلف مجازی فعالیت‌هایی داریم. با افراد متنوعی ارتباط پیدا می‌کنیم و چیزهای مختلفی را مشاهده می‌کنیم. این فضای به ظاهر متنوع، این توهم را در ذهن ما ایجاد می‌کند که، تنوع در نوک انگشتان ما است و هر جا بخواهیم کلیک می‌کنیم.
اما توجه داشته باشید که این فضا مانند یک دام ما را در خود محصور کرده است و از صبح تا شام، ما را به سوی موضوعات معینی حرکت می‌دهد. تنوع صوری رسانه‌های مجازی، ما را درگیر خود کرده است و مطالب موجود در صفحات مذکور طوری طراحی شده است، که ما مشابه طراحان آن صفحات بیندیشیم و افکار و احساسات معینی را بروز دهیم.
این فضا مانند یک اتاق پژواک عمل می‌کند و ما تنها بازتاب افکار تکراری و مشابه را می‌شنویم. برای رهایی از این دام بایستی به خارج از این اتاق فکر کنیم. متفاوت فکر کنیم و فضاهای متنوعی را تجربه کنیم.
3- از فضای موجود خارج شوید و تصمیم بگیرید با فرد دیگری گفتگو کنید
یکی از اصول مهم در استارتاپ ناب، آن است که: “از ساختمان خارج شوید.” چنانچه در مورد قبل گفته شد همه ما محصور در اتاقک‌هایی هستیم که با افکار و عقاید خود آنها را ساخته‌ایم.
افراد مشابه و افکار همسان با افکار خود را در آن جمع آوری کرده‌ایم. اما بنیانگذاران کسب و کار بایستی بدانند، با محبوس شدن در این فضاهای محدود، محصول جدیدی خلق نخواهد شد و ایده جدیدی حاصل نخواهد گردید.
اگر بخواهید متفاوت شوید، بایستی با از “اتاقک پژواک” خود خارج شوید و با افراد جدیدی در خارج از ساختمان خود صحبت کنید. بنیامین ایوانز توصیه می‌کند تا بنیانگذاران نوپا علاوه بر این که از ساختمان خارج می‌شوند، مصر باشند که با افرادی متفاوت که شبیه خودشان نیستند، صحبت کنند.
برای تقویت تفکر طراحی، سعی کنید متفاوت با قبل عمل کنید. در حالت عادی، شما برای انجام یک مذاکره تجاری، به کافی شاپی که می‌شناسید، در محله‌ای که می‌شناسید میروید و افرادی که شبیه شما هستند، صحبت می‌کنید.
بکوشید این بن بست فکری را بشکنید. از تعصب دوری کنید و به دنبال محیط‌های جدید باشید. البته این بدان معنا نیست که همه چارچوب‌ها را در هم بشکنید، بلکه تفاوت از تغییرات کوچک آغاز می‌شود و شما کافی است، در مرحله اول، خیابان محل کافی شاپ را عوض کنید! تا با افراد جدیدی روبرو شوید.
4- گوش کردن فعال را تمرین کنید
بخشی دیگر از شیوه‌های تقویت تفکر طراحی، خوب گوش دادن است. شما افراد جدید را یافته‌اید، حال بایستی با آنها مصاحبه واقعی انجام دهید و افکار و عقاید آنان را با دقت ثبت و ضبط نمایید.
ایوانز پیشنهاد می‌کند برای انجام این مصاحبه‌ها از تیم دو نفره استفاده کنید. یک نفر سوالات را بپرسد و روند مصاحبه را پیگیری کند و دیگری مطالب را ضبط و یادداشت نماید.
تفکر طراحی و گوش دادن فعال
اما آنچه مهم است، گوش دادن فعال است. گوش دادن فعال با شنیدن معمولی تفاوت بسیاری دارد. اولا آن که علاوه بر شنیدن، بازخوردهای مناسبی به مصاحبه شونده بدهد که در بردارنده توجه و دقت به سخنان او باشد و ثانیا آن که بدون قضاوت و پیش داوری گوش کند.
بدین ترتیب، مصاحبه گر به مطالب ناب و منحصر به فردی دست پیدا می‌کند که بر اساس آن می‌توان ایده پردازی‌های خود را به درستی شکل دهد و با به کارگیری نکات ارائه شده توسط مصاحبه شونده، آینده بهتری را برای استارتاپ خود رقم بزند.
5- در مطالب مصاحبه شونده دخل و تصرف نکنید
آنچه مصاحبه شونده به زبان می‌آوررد، عینا یادداشت کنید و از تفسیر مطالب ارائه شده بر اساس عقاید خودتان اجتناب کنید. معمولا افراد کلماتی را که می‌شنوند با زبان خود ترجمه می‌کنند.
این امر باعث می‌شود، بخش مهمی از نکات مصاحبه شونده در گیرودار ترجمه و تفسیر مطالب از بین برود. بنیامین پیشنهاد می‌کند علاوه بر ضبط کردن گفته‌های مصاحبه شونده، جملات خود را نیز ضبط کنید تا بعدا بتوانید با مراجعه به هر دو بخش گفتگو، به مطالب قابل استنادی دست پیدا کنید. بدیهی است اگر توجه کافی نداشته باشید، تعصب و قضاوت وارد پژوهش شما می‌گردد و اطلاعات آن را به مخاطره می‌اندازد.
وی همچنین پیشنهاد می‌کند برای توسعه تفکر طراحی در تیم اجرایی، پس از انجام مصاحبه، بازخورد نتایج را به تیم ارائه کند تا با اشتراک مطالب بین افراد مختلف تیم، نظارت بیشتری بر روی مصاحبه انجام شده صورت گیرد و احیانا اگر مطالبی به صورت قضاوت یا تفسیر فردی در فرایند مصاحبه وارد شده است، توسط افراد تیم گوشزد و اصلاح گردد.
هر چه قدر بتوانید مراحل کنترل و ارزیابی بیشتری توسط افراد غیر مشابه بیفزایید، نکات منفی و اشکالات کمتری در کار شما باقی خواهد ماند. دیدگاه متفاوت ارزیابان به پخته شدن طرح‌ها کمک می‌کند و شما را از انجام کارهای بیهوده و اشتباه بر حذر می‌دارد.
6- گروههای متنوعی را در مراحل مختلف فرآیند درگیر نمایید
استفاده از تیم همگن، برای ارزیابی نتایج مصاحبه، خود دام دیگری است که تفکر طراحی را با بحران مواجه می‌کند. اگر بخواهید از آن خلاصی پیدا کنید، بهتر است بررسی نتایج را منحصر به گروه فعلی خود که افراد مشابهی در آن حضور دارند، نکنید.
بهتر است از تجربه تیم‌های مختلف استفاده کنید تا افراد متنوعی در گیر موضوع شما شوند. در زمان‌هایی که فشار کاری تیم کمتر است، مطالب را به صورت چرخشی به تیم‌های دیگر بسپارید و از آنها بخواهید در مورد آن اظهار نظر نمایند.
انتخاب این زمان باعث می‌شود که به عملکرد عادی تیم اصلی، لطمه‌ای وارد نشود، ضمن این که نظرات مختلف را نیز در کنار نظرات تیم اصلی در اختیار خواهید داشت. مطابق نظر ایوانز، دیدگاه افراد سایر تیم‌ها آینده تجارت شما را رقم می‌زند. اگرچه دخالت دادن نظر آنان کار آسانی نیست، اما بهره برداری از نقطه نظرات آنها برای کسب و کار شما امری حیاتی است.
تفکر طراحی و گروههای متنوع
منبع: startups.com
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.